ماسک جواب رد تیم کوک را با جدیدترین سرویس استارلینک پس داد

به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ ایلان ماسک در سال ۲۰۲۲ یعنی زمانی که اپل آماده رونمایی و عرضه مدل جدید آیفون (آیفون ۱۴) بود، پیشنهاد جسورانه‌ای به اپل داد. طبق گزارش «اپل اینسایدر»، ماسک و شرکتش اسپیس‌ایکس به اپل پیشنهاد دادند که فناوری اتصال ماهواره‌ای استارلینک را به صورت مستقیم در آیفون‌ها تعبیه کنند. جزئیات اصلی این پیشنهاد به این شرح بود که اپل باید پنج میلیارد دلار به صورت پرداخت اولیه (نقدی) به اسپیس‌ایکس می‌پرداخت. اپل همینطور پس از یک دوره انحصاری ۱۸ ماهه، باید سالیانه یک میلیارد دلار به عنوان حق استفاده به اسپیس‌ایکس پرداخت می‌کرد و در نهایت این قرارداد به اپل امکان می‌داد که اتصال ماهواره‌ای استارلینک را در گوشی‌های آیفون تعبیه کند و از آن به عنوان یک مزیت رقابتی کلیدی در بازار بهره ببرد. ماسک معتقد بود این پیشنهاد آنقدر سودآور است که نمی‌توان آن را رد کرد و حتی مهلت سختگیرانه ۷۲ ساعته‌ای برای اپل تعیین کرد تا خیلی زود جواب مثبتش را اعلام کند. ولی تیم کوک این پیشنهاد را رد کرد و به جای آن با «گلوبال‌استار»، یک سرویس ماهواره‌ای کوچک‌تر، وارد همکاری شد. تصمیم کوک، اگرچه برای بسیاری تعجب‌آور بود، اما بر پایه استراتژی خاص شرکت بود تا با ارائه ‌دهنده‌ای همکاری کند که ریسک کمتری داشته و با رویکرد محتاطانه اپل همسو باشد. با وجود رد این پیشنهاد، واکنش ماسک سریع و حساب‌ شده بود. رقابتی که به آسمان‌ها کشیده شد ایلان ماسک را همه می‌شناسند که به آسانی عقب نمی‌نشیند و باید زهر خود را به نوعی به دشمن یا رقیبش بزند. حال بعد از گذشت سه سال از زخم خوردنش از سوی اپل و جواب رد شنیدن از تیم کوک، با یک حرکت کاملا حساب شده انتقامش را از او گرفت. ایلان ماسک اعلام کرد که با همکاری با شرکت مخابراتی «تی‌موبایل» سرویس «استارلینک مستقیم به موبایل» را ارائه خواهد داد که هدف از آن رساندن ارتباط ماهواره‌ای به گوشی‌های هوشمند است. این پروژه اولین‌بار در اوت ۲۰۲۲ معرفی شد که طی آن اسپیس‌ایکس از نسل دوم ماهواره‌های استارلینک رونمایی کرد. این ماهواره‌ها هر کدام دارای آنتن‌هایی مخصوص ارتباط مستقیم با گوشی‌های موبایل هستند. تی‌موبایل، به‌عنوان شریک مخابراتی اصلی، قرار شد این اتصال را برای مشترکان خود فعال کند، به‌ویژه در مناطقی که پوشش زمینی وجود ندارد. در این مدل، گوشی کاربران (مثل آیفون یا اندرویدهای معمولی) مستقیماً به ماهواره متصل می‌شود، بدون نیاز به دکل زمینی یا آنتن خارجی. البته این توسعه به کاربران آیفون یا اندرویدها امکان می‌دهد که از خدمات استارلینک بهره‌مند شوند؛ مشروط بر اینکه در شبکه تی‌موبایل باشند. این حرکت رقابت را تشدید کرد و ماسک به طور مستقیم رابطه اپل با گلوبال‌استار را به چالش کشید، شرکتی که زیرساخت ماهواره‌ای ویژگی اتصال اضطراری آیفون را فراهم می‌کند. در حالی که اپل همکاری با گلوبال‌استار را ادامه داد، سرویس ماسک پیش‌تر عملیاتی شده بود و پوشش گسترده‌تر و قابلیت‌های قوی‌تری ارائه می‌کرد. نبردهای حقوقی و مقاومت داخلی گلوبال‌استار یک شرکت آمریکایی است که در حوزه ارتباطات ماهواره‌ای فعالیت می‌کند و یکی از پیشگامان ارائه خدمات ماهواره‌ای مبتنی بر شبکه‌های کم‌ارتفاع (LEO) است. این شرکت دارای مجموعه‌ای از ماهواره‌های مدار پایین زمین است که خدمات صوتی، پیام‌رسانی و داده را به مناطق جغرافیایی گسترده ارائه می‌دهد. بیشتر فعالیت‌های گلوبال‌استار روی خدمات ارتباطی ماهواره‌ای با تأکید بر مناطق دورافتاده، خدمات اضطراری و کاربردهای صنعتی و نظامی است. برخلاف ماهواره‌های مدار ژئوسنکرون (GEO) که در ارتفاع بالا هستند، ماهواره‌های LEO گلوبال‌استار در مدار پایین زمین قرار دارند و این باعث کاهش تأخیر و بهبود کیفیت ارتباط می‌شود. اپل از گلوبال‌استار برای ارائه قابلیت اتصال اضطراری (Emergency SOS) در آیفون بهره می‌برد که در مواقعی که شبکه تلفن همراه در دسترس نیست، امکان ارسال پیام اضطراری از طریق ماهواره فراهم می‌شود. براساس قوانین، شرکت گلوبال‌استار مجوز استفاده از بخش خاصی از طیف فرکانسی (باند مخابراتی) را دارد تا بتواند خدمات ماهواره‌ای مثل پیام‌رسانی و تماس صوتی ارائه بدهد. این طیف به صورت اختصاصی به این شرکت داده شده است تا با بقیه شرکت‌ها تداخل نداشته باشد. اسپیس‌ایکس ادعا می‌کند که گلوبال‌استار از این طیف به شکل کامل یا مؤثر استفاده نمی‌کند. یعنی باند فرکانسی که به آن داده شده است، عملا خالی یا زیر ظرفیت است. این در حالی است که شرکت‌هایی مانند استارلینک می‌خواهند که از این طیف استفاده کنند، ولی چون این باند به گلوبال‌استار اختصاص داده شده است، ممنوعیت استفاده از آن را دارند. از این رو، اسپیس‌ایکس معتقد است که گلوبال‌استار عملا این باند فرکانسی را بلوکه کرده و به دیگران اجازه استفاده از آن را نمی‌دهد، و این در حالی است که خودش هم از آن بهره کافی نمی‌برد. اسپیس‌ایکس با اعمال فشار سعی دارد که طیف فرکانسی گلوبال‌استار آزاد یا بازتوزیع شود تا آن هم بتواند برای خدمات ماهواره‌ای موبایلی از آن بهره ببرد. در سال ۲۰۲۲، اسپیس‌ایکس وارد چالش مستقیم با گلوبال‌استار شد و از این شرکت شکایت کرد که گلوبال‌استار از طیف فرکانسی اختصاص داده شده به خودش به طور کامل استفاده نکرده و این طیف را به شکل غیرمنصفانه‌ای در اختیار گرفته است و عملاً مانع ورود رقبا به بازار ارتباطات ماهواره‌ای شده است. شکایت اسپیس‌ایکس نه ‌تنها تهدیدی برای گلوبال‌استار بود، بلکه اهرم فشاری علیه اپل بود. با این حال، در مارس ۲۰۲۴، کمیسیون فدرال ارتباطات آمریکا درخواست اسپیس‌ایکس را رد و اعلام کرد که اجازه این کار تنها از طریق یک روند جدید قانونگذاری ممکن است و برای این منظور به اطلاعی عمومی نیاز است. این اقدام حقوقی پیامدهای مستقیم برای اپل داشت، چون اپل بر همان طیف برای خدمات ارتباط ماهواره‌ای‌اش متکی بود. اگر اسپیس‌ایکس در این چالش موفق می‌شد، اپل مجبور می‌شد جایگزینی پیدا کند و احتمالاً به ماسک مراجعه کند. به غیر از این، گزارش‌هایی از نارضایتی داخلی در اپل نسبت به همکاری با گلوبال‌استار منتشر شد. مدیران ارشد از جمله «کریگ فدریگی»، رئیس بخش نرم‌افزار اپل، نگرانی‌هایی درباره شبکه فرسوده گلوبال‌استار و نبود برنامه‌های بهبود در آینده ابراز کردند. این کشمکش داخلی نشان می‌دهد تصمیم به اتکا بر گلوبال‌استار به سادگی به نظر نمی‌رسد. نبرد برای برتری ماهواره‌ای ادامه دارد با ادامه نبرد اسپیس‌ایکس و اپل بر سر اتصال ماهواره‌ای، روشن است که میزان رقابت از همیشه بیشتر است. استراتژی تهاجمی ماسک که با اقدامات حقوقی و نوآوری فناوری پشتیبانی می‌شود، اپل را در موقعیتی دشوار قرار داده است. تنش‌های فزاینده بین این ۲ غول فناوری نه تنها درباره کسب‌وکار است، بلکه درباره آینده فناوری گوشی‌های هوشمند و نحوه عملکرد آن در دنیای روزافزون متصل است. با ارائه اتصال مستقیم استارلینک به گوشی‌های هوشمند و تعهد مستمر اپل به گلوبال‌استار، این نبرد هنوز به پایان نرسیده است. اکنون رقابت فقط درباره این نیست که کدام شرکت بازار را تسخیر خواهد کرد، بلکه درباره این است که کدام شرکت کنترل آینده ارتباطات ماهواره‌ای را در دست خواهد گرفت. رابطه‌ای که با تنش شروع شد رابطه بین ایلان ماسک و اپل، به ‌ویژه با شخص تیم کوک، از ابتدا رابطه‌ای پیچیده، پرتنش و در عین حال ناپایدار است؛ ترکیبی از احترام، رقابت پنهان، فرصت‌های همکاری از دست ‌رفته و در سال‌های اخیر، رقابت مستقیم در حوزه‌های استراتژیک مانند ارتباطات ماهواره‌ای. در دهه ۲۰۱۰، زمانی که شرکت‌های اپل و تسلا در حال اوج‌گیری بودند، ایلان ماسک و اپل هنوز با یکدیگر برخورد جدی نداشتند. اپل در آن زمان صرفاً یک تولیدکننده بزرگ فناوری مصرفی بود و تسلا در حوزه خودروسازی نوآور. اما از همان زمان، برخی رقابت‌های پنهان میان آنها دیده می‌شد؛ از جمله تلاش‌های پنهانی اپل برای توسعه خودروی برقی که بعدها با نام «Project Titan» شناخته شد. ماسک در مصاحبه‌هایی در آن سال‌ها بارها اشاره کرد که اپل «گورستان مهندسان تسلا» است، چون برخی از مهندسان سابق تسلا به اپل پیوسته بودند. در سال ۲۰۱۸، زمانی که تسلا با بحران نقدینگی شدید روبه‌رو شد، ایلان ماسک تائید کرد که تلاش کرده بود با تیم کوک تماس بگیرد تا امکان فروش تسلا به اپل را بررسی کند. او گفته بود حاضر است تسلا را با قیمت یک ‌دهم ارزش کنونی‌اش بفروشد. اما طبق گفته ماسک، تیم کوک حتی حاضر نشد وارد جلسه‌ای برای بررسی این پیشنهاد شود. اپل هم هرگز این روایت را تائید یا رد نکرد. این لحظه، به‌ نوعی «نقطه شکست» بین ۲ طرف بود؛ فرصتی که می‌توانست آنها را به شریک تبدیل کند، اما در نهایت به دشمن خونی تبدیل کرد. بیشتر بخوانید: میم‌هایی که از ایلان ماسک در کاخ سفید به جا ماند وقتی اپل سرمایه‌گذاری مخفیانه خود را روی خودروهای خودران شروع کرد، تسلا در حال تثبیت سلطه خود در بازار خودروهای الکتریکی بود. هرچند اپل هیچ‌گاه رسماً وارد تولید خودرو نشد، اما حضورش در این حوزه به معنای رقابت مستقیم با تسلا بود. ماسک در چند نوبت به‌ طور طعنه‌آمیز از این پروژه انتقاد کرد و آن را شکست ‌خورده یا ناکارآمد توصیف کرد. تا تابستان ۲۰۲۵، رقابت میان اپل و ماسک بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است. از حوزه خودرو، به حوزه ارتباطات ماهواره‌ای و حتی هوش مصنوعی کشیده شده است. ماسک با پروژه‌هایی مثل xAI به ‌دنبال رقیب‌سازی برای مدل‌های هوش مصنوعی اپل و گوگل است. هم‌زمان، اپل در تلاش است شبکه‌های اختصاصی‌تری برای ارتباطات ایمن، به‌ویژه در آیفون، حفظ کند. انتهای پیام/ نسترن صائبی صفت