ادعای بزرگ آینده‌پژوهان: انسان تا سال ۲۰۵۰ می‌تواند به طول عمر هزار ساله دست یابد

آینده‌پژوهان پیش‌بینی می‌کنند که پیشرفت‌های شگرف در فناوری به انسان امکان زندگی تا ۱۰۰۰ سال را خواهد داد. آنها معتقدند که موفقیت‌های چشمگیر در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی، رباتیک و انتقال دیجیتالی آگاهی، می‌تواند تا سال ۲۰۵۰ «جاودانگی» نسبی را به واقعیت تبدیل کند. بااین‌حال، برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که این تغییرات ممکن است به دلیل مسائل پیچیده اجتماعی و اقتصادی برای همه در دسترس نباشد. به گزارش Popular Mechanics، گروهی از آینده‌پژوهان برجسته معتقدند که بشر در آستانه شکستن محدودیت‌های بیولوژیکی خود قرار دارد. دیدگاه آنها با پژوهشگران حوزه طول عمر که بر افزایش عمر سالم تا حدود ۱۰۰ سال تمرکز دارند، متفاوت است. این آینده‌پژوهان از افزایش طول عمر تا ده برابر حد طبیعی سخن می‌گویند. در ادامه نگاهی به نظرات این آینده‌پژوهان می‌اندازیم. افزایش طول عمر انسان تا ۱۰۰۰ سال «ری کرزویل» (Ray Kurzweil)، دانشمند علوم کامپیوتر و آینده‌پژوه مشهور، فرارسیدن «تکینگی» (Singularity) را تا سال ۲۰۲۹ پیش‌بینی می‌کند؛ نقطه‌ای که در آن هوش مصنوعی از هوش انسان پیشی خواهد گرفت. به باور او، تا سال ۲۰۴۵ با استفاده از رابط‌های مغز و کامپیوتر و نانوبات‌هایی که در بدن ما قرار می‌گیرند، شاهد ادغام واقعی انسان و ماشین خواهیم بود. این نوآوری‌ها نه‌تنها به جاودانگی ذهن، بلکه به یک هوش جمعی انسانی میلیون‌ها بار قدرتمندتر از امروز منجر خواهد شد. «ایان پیرسون» (Ian Pearson)، دانشمند بریتانیایی نیز پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۵۰ افراد خوش‌شانس می‌توانند از طریق ترکیبی از مهندسی ژنتیک، رباتیک و بارگذاری آگاهی دیجیتال در یک فضای مجازی یا حتی در بدن‌های مصنوعی جدید، به طول عمر هزارساله دست یابند. به این ترتیب، فرسودگی بدن دیگر مانعی برای ادامه حیات نخواهد بود. همچنین، «آبری دی گری» (Aubrey de Grey)، متخصص پیری‌شناسی زیست‌پزشکی، معتقد است که پیری یک فرایند اجتناب‌ناپذیر نیست، بلکه یک «بیماری قابل درمان» است. او پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۵۰، علم پزشکی قادر به درمان پیری خواهد بود. این پیش‌بینی‌های جسورانه ریشه در یک طرز فکر به نام «خوش‌بینی فناورانه» (Techno-Optimism) دارد. طرفداران این دیدگاه، مانند «مارک اندریسن»، سرمایه‌گذار میلیاردر و خالق مرورگر نت‌اسکیپ، معتقدند که فناوری تنها منبع رشد و پیشرفت تمدن بشری است. اندریسن در «مانیفست خوش‌بینی فناورانه» خود می‌نویسد: «تمدن ما بر پایه فناوری بنا شده است. فناوری شکوه جاه‌طلبی و دستاوردهای بشر، سرنیزه پیشرفت و تحقق پتانسیل ماست.» اما منتقدان هشدار می‌دهند که این دیدگاه بیش‌ازحد ساده‌انگارانه است. به گفته دو استاد دانشگاه که اثرات اجتماعی فناوری دیجیتال را مطالعه می‌کنند، مسائل پیچیده‌ای مانند فقر راه‌حل‌های چندجانبه‌ای دارند که فناوری تنها بخشی از آن است. به گفته آنها، «این دیدگاه، منافع گروهی خاص (اغلب کسانی که از قبل قدرت و منابع عظیمی در اختیار دارند) را بر منافع دیگران ارجحیت می‌دهد.» یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌ها، عدم دسترسی برابر به این فناوری‌هاست. ایان پیرسون اذعان می‌کند که در ابتدا، فقط ثروتمندترین افراد قادر به بهره‌مندی از این فناوری‌ها خواهند بود، هرچند امیدوار است که به تدریج در دسترس طبقه متوسط نیز قرار گیرد. از سوی دیگر، پرسش‌های فلسفی عمیقی مطرح می‌شود. آبری دی گری در مصاحبه‌ای به یکی از این پرسش‌های متداول اشاره می‌کند: آیا اگر انسان‌ها بدانند که قرن‌ها زندگی خواهند کرد، انگیزه و احساسات فعلی خود را از دست نخواهند داد؟ او در پاسخ می‌گوید که مغز انسان به شیوه‌های پیچیده‌ای عمل می‌کند و انگیزه صرفاً با ترس از مرگ به‌دست نمی‌آید: «جوانان امروز در دهه دوم یا سوم زندگی خود، با فکر مرگ یا این واقعیت که ۵۰ سال دیگر از دنیا خواهند رفت، زندگی نمی‌کنند.» درکل مسیر رسیدن به زندگی هزارساله با چالش‌های بزرگی در زمینه عدالت اجتماعی، اخلاق و حتی تعریف معنای انسان‌بودن همراه است. درنهایت، شاید پرسش اصلی این نباشد که آیا می‌توانیم به جاودانگی دست یابیم، بلکه این باشد که آیا برای پیامدهای آن آماده‌ایم؟